Registreren in Duitsland
Zodra je in Duitsland aankomt, is een van de eerste woorden die je waarschijnlijk zult horen ‘Anmeldung’. Dit is hét registratiepapier dat bevestigt dat je in Duitsland geregistreerd bent. In deze blog vertellen we je alles wat je moet weten, zodat deze Anmeldung geen hoofdpijndossier wordt.
Wat is de Anmeldung?
De Anmeldung is het proces van registratie of inschrijving bij een Duitse gemeente. Deze geldt specifiek voor de stad of het dorp waar je woont. Daarbij krijg je de Meldebescheinigung of een Anmeldebestätigung: een bewijs van verblijfsregistratie (zie onderaan onze woordenlijst). Je hebt dit document nodig voor talloze formaliteiten tijdens je verblijf in Duitsland. De Erweiterte Meldebescheinigung heb je bijvoorbeeld ook nodig als je je Nederlandse paspoort wil aanvragen bij de Nederlandse ambassade.
Je kunt je inschrijven bij het Einwohnermeldeamt. In elke stad zijn er verschillende Einwohnermeldeämter. Afhankelijk van de grootte van de stad is er soms per wijk een eigen ‘amt’. Je kunt online een afspraak maken of rechtstreeks naar het Burgeramt gaan en daar een afspraak maken. Elk Einwohnermeldeamt heeft een iets ander proces. Het is altijd goed om van tevoren te controleren welke documenten je mee moet nemen.
Wie moet zich in Duitsland inschrijven?
Wie moet zich in Duitsland inschrijven? Bijvoorbeeld:
- Mensen die meer dan 14 dagen in Duitsland wonen.
- Mensen die in Duitsland werken.
- Mensen die bureaucratische formaliteiten willen afhandelen (bv. belastingaangifte, Steuer-ID nummer, enz.).
- (Universiteits) studenten.
Wanneer moet je je inschrijven en wat zijn de deadlines?
In de regel moet je je in Duitsland al na 14 dagen inschrijven. Maar er zijn enkele uitzonderingen.
Er is een uitzondering op deze inschrijvingsperiode (14 dagen) als je Berlijn bezoekt voor maximaal twee maanden. Of als je ingeschreven staat bij een woning in Duitsland en je verblijf in Berlijn duurt niet langer dan zes maanden (wat zelden het geval is).
Wat veel mensen niet weten, is dat wanneer je als Nederlander of Belg naar Duitsland komt met een Europese ziekteverzekeringskaart, deze ongeldig wordt zodra je je inschrijft.
Welke documenten zijn nodig om je in te schrijven
De volgende documenten heb je nodig om je in te schrijven.
- Geldig paspoort of identiteitskaart. Vergeet niet het origineel mee te nemen; kopieën worden niet geaccepteerd.
- Ingevuld en ondertekend formulier (klik om te downloaden). Je kunt het al ingevuld van huis meebrengen of op kantoor verkrijgen. De Anmeldung is alleen in het Duits. Download voor Berlijn hier.
- Indien van toepassing een huwelijksakte en/of geboorteakte van je kind/kinderen als ze in Duitsland wonen.
- Bevestiging van de huisbaas dat je in de flat woont en diens handtekening (Wohnungsgeberbestätigung).
- Indien van toepassing een volmacht, mocht de persoon in kwestie niet in staat zijn naar het kantoor te komen (invaliditeit, bejaarde, enz.).
Hoe krijg ik de Anmeldung zonder vast adres?
Het kan gebeuren dat je in Duitsland aankomt en nog geen vaste verblijfplaats hebt, maar dat je toch de Anmeldung moet doen. In dit geval heb je andere mogelijkheden:
- Je kunt je tijdelijk inschrijven in het huis van iemand anders, bijvoorbeeld familie of vrienden. Maar het is heel belangrijk dat de eigenaars van het huis van tevoren hiervan op de hoogte gebracht worden en dat zij hun toestemming verlenen. Bedenk dat je bij de inschrijving van het Bürgeramt het formulier van de verhuurder moeten overleggen.
- Voor deze situaties zijn er hostels, pensions en zelfs hotels die deze dienst verlenen en je hun adres kunt opgeven. Dit is slechts tijdelijk en zodra je een permanente verblijfplaats gevonden hebt, moet je de Anmeldung-procedure opnieuw doorlopen. Vergeet dit niet!
Hoeveel kost de Anmeldung?
De kosten van de Anmeldung verschillen per gemeente. De eerste keer hoef je meestal niets te betalen. Soms betaal je vijf euro. Om verrassingen te voorkomen, wordt aangeraden contant geld mee te nemen. Je kunt nog niet overal pinnen.
Wonen in Duitsland: hoe en waar kan ik een afspraak maken om me in Duitsland te laten registreren?
De formaliteiten kunnen, zoals met alle papierwerk en bureaucratie in Duitsland, soms erg omslachtig zijn. Om dit proces te vergemakkelijken, geven we je hieronder een aantal tips mee.
Maak vooraf een afspraak. Dit kan meestal online bij het plaatselijke bureau voor burgerlijke stand (Bürgeramt). De meeste bureaus helpen je niet zonder afspraak. Je kunt ook bellen of langsgaan bij het Burgeramt om een afspraak te maken.
Je kunt de Anmeldung in verschillende Burgerämte in een stad doen. Zo vergroot je de kans op een afspraak (snel).
Het kan zijn dat er online geen tijden beschikbaar zijn. Heb geduld; je kunt de webpagina verversen tot je een afgezegde afspraak krijgt (de beste tijden zijn ochtenden en vrijdagen). Maar bellen (in Berlijn bel je 115) helpt ook of je kunt gewoon langsgaan om een afspraak te maken. Let wel: meestal wordt alleen in het Duits gesproken.
Als je een afspraak hebt, krijg je het adres van het kantoor en een nummer (Vorgangsnummer). Verlies dit nummer niet. Ben je het toch kwijtgeraakt, dan kun je in Berlijn 115 bellen om het op te vragen.
Neem het nummer (Vorgangsnummer) en de bovenvermelde documenten mee naar de afspraak. Op het kantoor is er een scherm in de wachtkamer dat de Vorgangsnummers aangeeft.
Spreek je geen Duits? Neem dan iemand mee die dat wel doet, want in openbare instellingen spreken de ambtenaren alleen Duits. In feite zijn ze ook verplicht Duits te spreken, omdat ze de wet in het Duits moeten uitleggen en niet in een andere taal.
Tip bij het invullen van de Anmeldung
Als je bij het invullen van het formulier het vakje religie (Religionsgesellschaft) aanvinkt, of als je bent gedoopt en nooit uitgeschreven bent uit de kerkgemeenschap, dien je 9% van je maandelijkse inkomen aan de kerk (Kirchensteuer) te betalen. Ter illustratie: een alleenstaande die 50.000 euro per jaar verdient, betaalt tussen 800 en 900 euro per jaar aan kerkbelasting. Ben je hier niet eerlijk over op het formulier, dan kan een onderzoek worden ingesteld en moet je de belasting betalen met terugwerkende kracht.
Je kunt jezelf dit alles besparen door voor 30 euro uit de kerkgemeenschap te treden (Austritt in het Duits). Dit kan zich sterk lonen, want het komt weleens voor dat iemand na 3 jaar de ‘onbetaalde’ kerkbelasting moet betalen.
Verloopt de Anmeldung? En moet je een Anmeldung vernieuwen?
In deze twee gevallen moet je je Anmeldung vernieuwen:
- Als je van adres verandert.
- Als de Anmeldung meer dan 6 maanden oud is en je hem moet kunnen laten zien. Het is zeer waarschijnlijk dat je om een ‘bijgewerkte’ Meldebescheinigung gevraagd zal worden.
Anmeldung Woordenschat
Anmeldung – Registratie
Bürgeramt – Bureau voor de burgerlijke stand
Einwohnermeldeamt – Registratiebureau
Meldebescheinigung en Erweiterte Meldebescheinigung – Bewijs van Inschrijving en Uitgebreid Bewijs van Inschrijving
Steuer-ID – Belastingidentificatienummer
Vorgangsnummer – Nummer
